احتمالا بارها نام بیمه عمر، بیمه زندگی، بیمه آتیه و … را شنیده اید؛ بیمه عمر با همه مزایای فوقالعادهای که دارد در مقایسه با سایر بیمه ها، با استقبال کمتری مواجه شده است. برخلاف ایران، بیمه عمر سهم چشمگیری در بازار بیمه کشورهای پیشرفته دارد. در کشوری مانند ژاپن حدود ۳۶% مردم تحت پوشش بیمه عمر هستند و طبق آمار رسمی در سال ۲۰۱۶ سرانه کشور آلمان حداقل یک بیمه عمر خریدهاند .
بیمه عمر یکی از محبوبترین و رایجترین بیمهها در جهان است. این بیمه یک سرمایهگذاری امن و سودآور به همراه پوششهای بیمهای گسترده محسوب میشود که ریسک زندگی افراد را در مورد آینده و خطرات احتمالی آن به شرکت بیمه منتقل میکند.
در واقع افراد دوراندیش و آینده نگر با هر توان مالی، با پسانداز مبلغی به صورت ماهیانه، سه ماهه، شش ماهه و یا سالانه با عنوان حقبیمه، علاوه بر یک اندوخته مالی مطمئن برای آینده، از امکانات و پوششهای بیمه عمر هم برخوردار خواهند شد.
محدوده سنی:
برای کودکان از بدو تولد و برای بزرگسالان تا ۷۰ سالگی بیمه عمر صادر میشود. البته به نسبت افزایش سن، حق بیمه هم افزایش پیدا خواهد کرد.
مدت قرارداد:
هر فرد به مدت حداقل ۵ سال و حداکثر ۳۰ سال میتواند تحت پوشش بیمه عمر قرار بگیرد که هر چه مدت قرارداد افزایش پیدا کند، سرمایه بیشتری به بیمهشده تعلق خواهد گرفت.
مبلغ حق بیمه:
در بیمه عمر حق بیمه ثابت و مشخصی وجود ندارد و هر شخصی میتواند با توجه به شرایط مالی خود، مبلغی را به عنوان حق بیمه انتخاب کند و آن را به شکل ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و یک ساله پرداخت نماید. حداقل مبلغ ماهانه برای شروع بیمه عمر، ۵۰ هزار تومان است، اما اگر میخواهید با هدف یک سرمایهگذاری سودآور بیمه عمر را خریداری کنید، بهتر است حق بیمه ماهانه خود را حداقل یک میلیون و دویست هزار تومان در نظر بگیرید. البته بهترین روش برای پرداخت حق بیمه عمر، به صورت سالانه است.
بیمه عمر علاوه بر پوششهایی که ارائه میدهد و در بخشهای بعدی این مقاله به آنها خواهیم پرداخت، از لحاظ پسانداز و سرمایهگذاری نیز مزایای فوقالعادهای دارد. در ابتدا باید بدانید که حق بیمهای که میپردازید در واقع حکم پسانداز را برای شما خواهد داشت. به این صورت که بعد از کسر کارمزد نماینده بیمه، کارمزد بیمه مرکزی و هزینه صدور ، باقی مانده آن طی سالیان پسانداز میشود که البته این کسورات تا تعداد سال معینی (بسته به شرکت بیمه) وجود دارد. به این پسانداز در بیمه عمر “اندوخته” میگویند. از ابتدای شروع قرارداد سودهایی نیز تحت عنوان سود تضمینی و سود مشارکت منافع به سرمایه شما تعلق میگیرد. در ادامه به توضیح بازپرداخت سرمایهای که شما طی مدت قرارداد اندوختهاید میپردازیم اما برای درک بهتر اندوخته ابتدا در مورد سودهایی که به این سرمایه تعلق میگیرند صحبت میکنیم.
سود تضمینی :
حداقل سودی که قطعاً از بیمه عمر دریافت میکنید، سود تضمینی نام دارد که میزان آن مصوب بیمه مرکزی است و در اغلب شرکتهای بیمه یکسان است. سود تضمینی معمولاً به این صورت است که در سالهای اول بیشتر است. سپس طی چند مرحله کاهش ناچیزی پیدا میکند و روی عدد مشخصی تا انتهای قرارداد ثابت میماند. طبق آییننامه ۶۸-۳ بیمه مرکزی در بیمههای عمر و سرمایهگذاری در دو سال اول ۱۶% سود تضمینی به سرمایه اندوخته بیمهگزار تعلق میگیرد، ۱۳% در دو سال دوم و سال پنجم و بعد از آن ۱۰% علیالحساب.
سود مشارکت منافع :
شرکتهای بیمه با سرمایه اندوخته شده بیمهگزاران در پروژههای اقتصادی سودآور شرکت میکنند و سود حاصل از آن را با بیمهگزار قسمت میکنند.سهم بیمهگزار از سود مشارکت منافع طبق مصوبه بیمه مرکزی ۸۵%است. در نهایت مجموع سود تضمینی و مشارکت منافع بهصورت یک درصد واحد اعلام میشود. برای مثال سود ۲۲% که ۱۶% آن مربوط به سود تضمینی و ۶% آن مربوط به سود مشارکت منافع است.
بازخرید بیمهنامه :
پیشتر گفتیم که حق بیمهای که میپردازید پسانداز میشود و شما میتوانید بعد از گذشت چند ماه از مدت قراردادتان بسته به اساسنامه شرکت بیمه، اندوخته خود را بازخرید کنید و بیمهنامه را فسخ کنید. ارزش بازخرید در جدولهایی که شرکتهای بیمه ارائه میدهند بر اساس مدت گذشته شده از شروع قرارداد محاسبه شده است و به متقاضیان خرید بیمه ارائه میشود. در پایان قرارداد ارزش بازخرید بیمهنامه عمر که مجموع حق بیمههایی است که پرداختهاید بهعلاوه سودهایی که به آن تعلق گرفته است بسته به سیاستهای شرکت بیمه بهصورت یکجا یا در صورت تمایل شما بهصورت مستمری پرداخته خواهد شد که البته پرداخت مستمری نیز شروطی دارد که در شرکتهای مختلف تفاوت دارند.
دریافت وام بدون ضامن :
اگر به هر دلیلی به پول احتیاج داشتید و سرمایه خود را در بیمه عمر پسانداز کردهاید اصلاً نگران نباشید. بسته به سیاستهای شرکت بیمه بعد از گذشت مدت معینی مثلاً ۶ ماه، یک سال و غیره میتوانید بدون هیچ تشریفاتی اعم از معرفی ضامن و ارائه وثیقه تا ۹۰% ارزش بازخرید خود را وام بگیرید. برای مثال اگر ارزش بازخریدی شما تا آن لحظه ۱۰ میلیون تومان باشد شما میتوانید تا ۹ میلیون تومان وام دریافت کنید.
سود این وام مقدار ناچیزی مثلاً ۳% است. شما باید برای بازپرداخت این وام ۳% سود وام بهعلاوه ۲۲% سود تضمینی شرکت بیمه، مجموعاً ۲۵% سود بپردازید.
شاید این سؤال برایتان پیش آید که منطقیتر این است که پولتان را در بانک پسانداز کنید. در این حالت هم هر وقت بخواهید به همه سرمایه خود دسترسی دارید و هم لازم نیست برای بازپرداخت وامهایی که میگیرید سودهای بالایی بپردازید.
این سؤال پاسخی قانعکننده دارد. مزیت اصلی دریافت وام بیمه عمر نسبت به بانک این است نه تنها شما به ۹۰% سرمایه خود دسترسی دارید بلکه تحت پوشش بیمه عمر خواهید بود و از تمام مزایای آن استفاده خواهید کرد. برای مثال اگر بیمهشده از بیمه عمر خود وامی دریافت کند و ۹۰% سرمایه خود را از اندوخته خود خارج نماید و در همان روز اتفاقی برایش پیش آید که جزو خسارات تحت پوشش بیمه عمر باشد، شرکت بیمه تمام خسارت را مطابق بیمهنامه به او پرداخت خواهد کرد.
پوششهایی که در ادامه شرح خواهیم داد؛ اعم از فوت، فوت بر اثر حادثه، امراض خاص، ازکارافتادگی و غیره. هر کدام از این اتفاقها میتوانند زندگی شما را دگرگون کنند. اگر سرمایه خود را در بانک پسانداز کنید، از هیچ یک از پوششهای ذکر شده نمیتوانید استفاده کنید؛گرچه ممکن است سود بیشتری به سرمایه شما تعلق بگیرد.
از طرفی علت اینکه شما باید سود مشارکت و تضمینی را نیز علاوه بر سود وام به شرکت بیمه بپردازید کاملاً واضح است. شرکت بیمه در ازای حق بیمهای که شما میپردازید و سودی که به آن تعلق میگیرد سرمایه عمر شما را تعیین میکند. وقتی شما ۹۰% سرمایه خود را از حساب اندوخته خود خارج میکنید میزان سودی که به سرمایه شما تعلق میگرفته است، کاهش مییابد. شما برای ثابت نگاه داشتن سرمایه عمر باید روند جدول بیمه عمر را طی کنید تا این برداشت از سرمایه جبران شود.